درد لگن در بارداری
همان‌طور که مستحضر هستید، بارداری با همه‌ی لذت‌هایی که دارد در برخی مواقع با دردها و مشکلاتی همراه خواهد شد که لازم به ذکر است تحمل آن‌ها ارزش لذت غیرقابل‌توصیف مادر شدن را خواهد داشت.درد لگن در بارداری یکی از عوارض شایع در این دوران می‌باشد. به همین دلیل سؤال می‌کنند که درد لگن در بارداری از کی آغاز می‌شود؟ تغییرات بدن و بالا رفتن وزن در این دوره، سبب افزایش فشار بر ستون فقرات و اندام تحتانی میگردد. مادران باردار با کمک پزشک متخصص ارتوپد می‌توانند تا حدودی این دردها را کنترل کنند. همچنین پزشک ارتوپد راهنماییهای لازم در زمینه مراقبت از ستون فقرات و لگن را در دوره بارداری و پس از آن به شما ارائه میدهد. در این مقاله سعی داریم ضمن پاسخ به این سؤال که درد لگن در بارداری از کی شروع میگردد، برای شما بیان کنیم درد لگن در دوران بارداری چه نشانه‌هایی دارد و در چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود.
باید در نظر داشت که باید به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کرد و قبل از مراجعه از تخصص و مهارت دکتر اطمینان کامل به دست آورد. زیرا اگر به دکتر ماهر و کار بلد مراجعه نشود ممکن است درد بیمار بیشتر شود. برای مثال یکی از اقوام ما در زمان بارداری به درد لگن مبتلا شد و به یک دکتر که تبحر نداشت مراجعه کرد و نه‌تنها خوب نشد بلکه بدتر هم شد و مجبور شد دوران بارداری سختی را سپری کند. پس باید توجه کنید که بهترین دکتر متخصص را انتخاب نمایید تا از عوارضی مانند وارد شدن آسیب به جنین و خودتان جلوگیری شود. البته خطراتی مانند درد زایمان زودرس، حاملگی خارج از رحم، سقط جنین و پره اکلامپسی نیز وجود دارند که به همین دلیل باید به یک پزشک ماهر مراجعه کرد.
فهرست مطالب
وقتی سؤال می‌شود که درد لگن در بارداری از چه زمانی آغاز میگردد؟ باید به شما گفته شود که نمی‌توان زمان کاملاً مشخصی برای این درد تعیین کرد. به‌طورکلی هر‌اندازه که مادر به پایان دوران بارداری خود نزدیک شود، شکمش برجسته‌تر می‌شود، وزنش بیشتر شده و احتمال بروز این عارضه در بدن او بیشتر خواهد شد. اما این احتمال وجود دارد که در ابتدای بارداری و هنگامی‌که هنوز کم‌تر از یک کیلو وزن اضافه کرده است نیز دچار درد لگن شود.
سه‌ماهه‌ی اول دوران بارداری
در این دوران رحم مادر افزایش حجم قابل‌توجهی نخواهد داشت، اما آغاز تغییرات هورمونی باعث میگردد که مفاصل شل شوند و درد لگن به همین دلیل آغاز گردد. همچنین انقباضاتی که در این هنگام در درون رحم رخ میدهد، امکان دارد به شکل درد در نواحی پایینی کمر و لگن مادر احساس شوند.
سه‌ماهه‌ی دوم دوران بارداری
بهطورمعمول درد لگن از نیمه‌ی دوم سه‌ماهه‌ی دوم یا حدوداً از 20 هفتگی شروع می گردد. در این مدت افزایش وزن مادر به حدی می‌رسد که می‌تواند باعث ایجاد فشار بر روی مفاصل شود و لگن درد را شروع کند.
سه ماهه‌ی سوم بارداری
در این هنگام اغلب درد لگن نسبت به قبل شدید تر خواهد شد، چون شکم مادر بزرگ و سنگین می‌شود و درنتیجه فشار بیشتری به کمر و پاهای مادر وارد می‌شود. مفاصل لگن و کمر مادر در اثر مقدار بسیار زیاد هورمون پروژسترون و ریلکسین بسیار شل شده تا بدن مادر را برای زایمان آماده کنند. جنین مادر با رشد حیرت‌انگیزی که در دو ماه پایانی خواهد داشت، هرروز فضای خود را بزرگ و بزرگ‌تر می‌کند که این مورد فشار شدیدی بر روی ستون فقرات و مفصل ساکروایلیاک مادر وارد خواهد کرد و باعث درد لگن در بارداری می‌شود.
وقتی می‌پرسید که درد لگن در بارداری نشانه چیست باید به شما بگوییم که درد لگن نشان میدهد که مقدار هورمون ریلکسین در بدن شما افزایش یافته و اثرات مربوطه را بر روی عضلات، استخوان‌ها و ... اعمال کرده است. اگرچه دردهای به این صورت در بارداری طبیعی به نظر می‌آید، اما لازم است توجه کنید که درد بسیار حاد و تیر کشنده، دردهایی که با انجام فعالیت‌های معمولی روزانه تداخل دارند و غیرقابل‌تحمل می‌باشند، به‌هیچ‌وجه طبیعی نیست و در صورت مشاهده آن‌ها باید به متخصص زنان و زایمان خود مراجعه کنید و موارد را به طور کامل گزارش دهید تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
درد در قسمت‌های باسن، درد پشت و دردهای تیرکشیدگی در نشیمن‌گاه درد لگن می‌باشد. امکان دارد شما فقط یکی از این نشانه‌ها را داشته باشید یا همگی آن‌ها را تجربه کنید. این مشکل بهطورمعمول با انجام اکثر فعالیت‌های روزانه، بدتر خواهد شد؛ یعنی دراز کشیدن، راه رفتن و بر خواستن. در حقیقت، هر کاری که سبب نامتوازنی در ناحیه لگن شود، درد را بدتر خواهد کرد. این موارد شامل فعالیت‌هایی مانند چرخیدن در بستر یا بیرون آمدن از خودرو می‌باشد. انجام برخی از کار ها برای یک خانم باردار سالم دشوار می‌باشد چه برسد به کسی که مبتلابه درد کمربند لگنی هست.
حال که می‌دانید حدوداً درد لگن در بارداری از کی آغاز می‌شود، لازم است به شما تذکر دهیم که هرگز منتظر شروع این‌گونه دردها نباشید چراکه شاید هرگز به آن مبتلا نشوید و بهتر است بر روی نقاط مثبت بارداری خود تمرکز کنید.
در هنگام بارداری، بدن شما هورمون‌هایی را رها می‌کند که به بافت‌های همبند امکان می‌دهند شل و نرم گردند. درنتیجه، مفاصل و رباط‌های موجود در بین استخوان‌های لگن نیز شروع به شل شدن می‌کنند. افزایش انعطاف‌پذیری این استخوان‌ها در این زمان ضروری می‌باشد، چون به نوزاد اجازه میدهد که در زمان زایمان در بدن شما جابجا بشود. بخشی از درد و ناراحتی حس شده توسط شما ناشی از درد پایین کمر، تغییرات در وضعیت قرارگیری بدن و سنگین‌تر شدن رحم می‌باشد.
افزایش فشار بر عصب سیاتیک نیز علت دیگر درد لگن در بارداری می‌باشد. دو عصب سیاتیک موجود در بدن از پایین کمر تا مچ پاها کشیده خواهند شد. وقتی بزرگ شدن رحم سبب فشار بر این عصب‌ها میگردد، شما دچار درد، بی‌حسی یا یک احساس سوزش در کفل‌ها، لگن و ران‌ها خواهید شد. به این مشکل بیماری سیاتیک نیز می‌گویند. با نزدیک شدن زمان زایمان، نوزاد وضعیت قرارگیری خود در رحم را تغییر خواهد داد، که این کار به‌احتمال‌زیاد احساس ناراحتی شما را کم خواهد کرد. بهطورمعمول بروز درد سیاتیک در دوران بارداری امری طبیعی می‌باشد، بااین‌حال باید پزشک از وجود آن آگاه گردد، چون بیماری سیاتیک علت‌های دیگری نیز دارد که شایع نیستند، اما درعین‌حال جدی می‌باشند.
علت دیگری که می‌تواند سبب درد لگن در طول سه‌ماهه دوم بارداری بشود درد رباط گرد می‌باشد. نشانه بارز درد رباط گرد وجود دردهای زیاد در شکم، لگن و کشاله ران‌ها هست. بهطورمعمول درد لگن در بارداری با تغییر وضعیت یا حرکت کردن سریع بیشتر خواهد شد.
استفاده از طب فیزیکی و توان‌بخشی در زمان بارداری می‌تواند روشی مؤثر و ایمن برای بهبود درد لگن و ورم پا در بارداری محسوب شود، زیرا ۷۰ درصد از مادران در زمان بارداری دچار درد کمر و لگن خواهند شد و فقط یک‌چهارم این زنان از متخصص زایمان خود راهنمایی‌هایی را در این زمینه دریافت خواهند کرد؛ لازم به ذکر است، عملاً فقط به آن‌ها گفته می‌شود که این حالت طبیعی می‌باشد. بااین‌حال، این دردها قابل تسکین خواهند بود.
در زمان بارداری راه انجام توان‌بخشی و طب فیزیکی طوری مطابق شرایط مادر اصلاح میگردد که تعادل لگن بهبودیافته و فشار وارده بر ستون مهره‌ها و مخصوصاً مفاصل و رباط‌هایی که در پایان زمان بارداری بیشترین بار روی آن‌ها قرارگرفته است کم گردد.
گاهی انجام تنظیم کایروپراکتیک (کایروپراکتیک یا شکسته‌بندی نوع جدیدی از پزشکی است که بیشتر تمرکزش برای تشخیص اختلالات ستون مهره ها است) در طول بارداری و چند ماه بعدازآن راحت‌تر می‌باشد، چون در این زمان هورمون‌های شل کننده‌ای ترشح خواهند شد که با تاثیر گذاشتن بر رباط‌های لگن سبب می‌شوند که در زمان زایمان لگن راحت تر از هم باز شود. لازم به ذکر است، این هورمون‌ها بر تمامی رباط‌های موجود در بدن تأثیر خواهند گذاشت.
همچنین دکتر متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی می‌تواند یک برنامه ماساژ زمان بارداری نیز برای شما تجویز کند. هدف از ماساژ زمان بارداری تسکین دردهای زنان باردار می‌باشد. ماساژ زمان بارداری علی‌رغم شل کردن تمامی عضلات و استرس زدایی از شما، سبب میگردد که شما احساس بهتری داشته باشید و درد لگن شما تسکین یابد. یک متخصص ماهر و آموزش‌دیده‌ی درمان با ماساژ زمان بارداری، محل دقیق نقاط دردناک بدن مادر باردار را می‌داند و تکنیک‌های خود را همانند زمان بارداری او تعدیل خواهد کرد.
دکتر متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی از راه‌های فیزیوتراپی نیز برای تسکین درد لگن و دیسک کمر در بارداری استفاده خواهد کرد. روش‌های فیزیوتراپی با هدف تسکین یا کاهش درد، بهبود عملکرد عضلات و بهبود پایداری و وضعیت مفصل لگن مادر انجام خواهد شد. این روش‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
-
استفاده از درمان دستی (درمان دستی شاخه ای از علم پزشکی است که به مطالعه و درمان اختلالات عملکردی سیستم حرکتی می پردازد)، که سبب میگردد لگن، باسن و ستون فقرات مادر به‌طور طبیعی حرکت کنند.
-
تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات کف لگن، شکم، پشت و باسن.
-
تمرینات آبی
-
راه‌های غیر دارویی تسکین درد لگن در بارداری، مانند TENS (برق‌درمانی) و اولتراسوند
-
و در صورت نیاز، ارائه توصیه‌هایی در مورداستفاده از تجهیزاتی مانند چوب زیر بغل یا کمربندهای بارداری و یا بریس لگن.
همان‌طور که مستحضرید درد لگن اگرچه طبیعی است، اما ممکن است برای مادر و جنین خطرناک باشد. به همین علت باید تا جایی که امکان دارد به فکر مقابله با این درد بود.
در ادامه چند روش برای مقابله با درد لگن ذکرشده است:
-
تا جایی که درد اجازه میدهد و امکان دارد، فعال باشید و از فعالیت‌هایی که درد شما را شدیدتر می‌کنند دور باشید.
-
هر زمان که توانستید استراحت کنید.
-
از کفش‌های بدون پاشنه و حمایت‌کننده‌ی پا استفاده کنید.
-
در یک وضعیت راحت بخوابید؛ برای مثال، به پهلو و با یک بالش در بین پاها.
-
از پله‌ها یکی‌یکی بالا و پایین رفته و یا عقب یا به حالت نشسته از آن‌ها بالا بروید.
-
روی یک‌پا نایستید.
از خطرات درد لگن در بارداری می‌توان به درمان زایمان زودرس، حاملگی خارج از رحم، پره اکلامپسی و سقط‌جنین اشاره کرد که در ادامه به شرح آن‌ها می‌پردازیم.
سقط‌جنین
این سؤال برای بسیاری از مادران باردار پیش می‌آید که آیا درد لگن خطرناک است؟ یکی از احتمالات این درد این است که افراد با سقط‌جنین مواجه شوند. دردهای منظم و شبیه به قاعدگی و همچنین خونریزی می‌تواند از علائم سقط جنین باشد.
حاملگی خارج رحمی
این حاملگی به این معناست که تخمک بارورشده در خارج از رحم لانه‌ای برای خود انتخاب کند. این لانه گزینی اشتباه اغلب در بخش لوله‌های رحمی اتفاق می‌افتد که به حاملگی لوله‌ای معروف است. مادری که به این نوع حاملگی دچار شود تقریباً ۶ تا ۱۰ هفته اول بارداری، دچار خونریزی و درد لگن و شکم می‌شود. این درد ناشی از کشیدگی دیواره لوله رحمی می‌باشد. افرادی که سابقه بارداری خارج رحمی دارند می‌توانند از IUD (وسیله‌ای است که در رحم جای می‌دهند تا بارداری صورت نگیرد) برای جلوگیری از بارداری استفاده کنند.
زایمان زودرس
مادرانی که دو سال کمردرد و دردهای لگنی ریتمیک می‌شوند، احتمال زایمان زودرس در آن‌ها زیاد است. قبل از ۳۷ هفته ممکن است ۴ درد پشت سر هم که هرکدام حداقل ۲ ساعت طول بکشد، از علائم این خطر باشد که باید توسط پزشک متخصص زنان بررسی شود.
پره اکلامپسی
بالا بودن فشارخون و وجود پروتئین در ادرار می‌تواند از علائم این عارضه باشد. این عارضه تقریباً پس از ۲۰ هفته بروز میدهد که هرماه توسط پزشک کنترل می‌شود. پره اکلامپسی شدید سبب تهوع، درد لگن و پا، اختلالات بینایی، سردرد و ورم می‌شود.
همان‌طور که در مطالب بالا ذکرشده است احتمال مبتلا شدن به درد لگن در بسیاری از مادران باردار وجود دارد و این درد ممکن است در هر زمان از بارداری نیز رخ دهد. روش‌های درمانی که ذکر شد بهترین روش تسکین این درد است اما تا جایی که امکان دارد مادر باردار می‌تواند با استفاده از روش‌های مقابله با این درد از ابتلا به آن جلوگیری کند. باید توجه داشت در صورت بروز هر یک از علائم درد لگن باید حتماً به پزشک متخصص خود مراجعه کنید و به فکر بهبود و تسکین درد لگن باشید. ما در این مقاله تا جایی که امکان داشت مطالب موردنیاز را برای مادران باردار ذکر کردیم و امیدواریم با خواندن این مقاله اطلاعات موردنیاز خود را به دست بیاورید.
بااین‌حال اگر بازهم سؤال بی‌پاسخی ذهنتان را مشغول کرده است، می‌توانید به‌راحتی با استفاده از لینک‌های موجود در سمت چپ صفحه هر سؤالی که دارید را از متخصصان ارتوپدی باتجربه این کلینیک بپرسید و راهنمایی شوید.تماس با کلینیک دکتر کبیر